Toplam Çorap İhracat Rakamları 2014 Yılında En Yüksek Seviyesine Ulaşmış

Mithat Aracı - Da Kong Enterprise Co. Ltd., Türkiye Temsilciliği

İki yıl evvel 2013 yılı rakamlarıyla değerlendirdiğim Amerikan Doları bazındaki Dünya çorap ihracat ve ithalat rakamlarını, Birleşmiş Milletler’in COMTRADE sitesinden elde ettiğim rakamlar ışığında analiz edeceğim.

Dünya ülkelerinin toplam olarak yaptığı çorap ihracatı miktarları, Amerikan Doları bazında Grafik 1’de görebileceğiniz gibi yıllardır hızlı bir şekilde artış yaşamaktadır. 2008 yılında Amerikan ve 2011 yılında Avrupa kaynaklı olarak yaşanan finansal sorunlar sonrasında görülen birer yıllık düşüşler dışında neredeyse kesintisiz büyüyen Dünya çorap ticareti, maalesef 2015 yılında, 2008 yılının da üzerinde bir oranda azalmıştır. 2015 yılında Dünya çorap ihracatının 14.1 milyar dolardan 12.4 milyar dolara, 1.7 milyar dolarlık, %12 oranında azalması, 2008 yılında görülen % 9.8 lik azalmanın üzerinde gerçekleşmiştir.

2015 yılının ekonomik anlamda, 2008 yılında yaşanan Amerikan finansal krizi ile uzaktan yakından ilgisi olmasada, Dünya çorap ticaretine 2008 yılından daha büyük oranda sekte vurmuş olmasını nasıl izah edebiliriz ?. Sanırım 2015 yılında Avro’nun Amerikan doları karşısında yaşadığı % 16 lık değer kaybı nedenlerin başında gelmektedir. Yazımın ilerleyen kısımlarında Grafik 6’da göreceğiniz toplam Dünya çorap ithalatı içinde %45.9 paya sahip olan Avrupa ülkelerinin çorap alımlarını büyük oranda Avro bazında yapıyor olması olasılığı, Amerikan doları bazında hesap edilen bu toplam rakamın düşmesine sebep vermiş olabilir. Bu arada 2014 yılında başlayan Amerikan Merkez bankasının parasal genişlemeyi kesmesi ve faiz arttırmaya başlaması olasılığı, Dünya ticaretinde daralma için bir altyapı yaratmıştır.

Her ne kadar Avro’nun Amerikan doları karşısındaki düşüşünün yarattığı negatif katkı 2015 yılının son döneminden beri durmuş olsada, Amerikan merkez bankası kaynaklı bu durumun hala devam ediyor olması, önümüzdeki bir kaç yılda bize Dünya Çorap ticaretinin artabileceği olasılığını azaltan bir faktör olarak hala önümüzde durmaktadır. Ayrıca, Dünya’daki en büyük ithalatçı olan Avrupa bölgesinde süregelen ekonomik sorunlar, bize yakın gelecekten umutlu olmamızı engelleyen nedenlerin başında gelmektedir.

2013 Yılında Dünya İkinciliğini İtalya’dan Alan Türkiye, pozisyonunu 2015 yılında Daha da Sağlamlaştırmış

Dünya’nın en büyük çorap ihracatçılarının, 2000-2015 yılı gelişimin görebileceğiniz Grafik 2 bize, Çin’in 2014 yılında yakaladığı 6.1 milyar dolarlık çorap ihracatının 2015 yılında %3.2 düşüşle 5.9 milyar dolara gerilediğini, Türkiye’nin ise 1.2 milyar dolardan 1 milyar dolara %16 düşüş gerçekleştirdiğini söylemektedir. Aynı grafikte Dünya üçüncüsü olan İtalya’nın aynı dönemde 1.1 milyar dolardan 0.8 milyar dolara %27’lik oldukça önemli bir düşüş yaşadığını, ancak daralan Dünya çorap ticaretinin Pakistanı fazla etkilemediğini söyleyebiliriz.

Genel olarak baktığımızda, esas oyuncuların 2015 yılında düşüşler yaşamış olduğunu gözlemlerken, İtalya’nın yaşadığı %27 lik düşüş ile neredeyse çokme sinyalleri verdiğini görmekteyiz. Acaba İtalya’ya ne oluyor ? İtalya gerilerken yerine hangi ülkeler geçiyor ? Geçebilir? Türkiye bu ülkelerden bir olabilir mi? Bu soruların cevabı çok kompleks olmakla birlikte, Türk çorap endüstrimizin ciddi olarak kafa kafaya verip İtalya’nın boşluğunu doldurmak üzere yeni stratejiler geliştirmesinde yarar var diye düşünüyorum. Ancak öncelikle İtalya neden hızla düşüyor sorusunun analiz edilmesi gerekmektedir. Bu konuda, dergimizin gelecak sayılarında birdurum değerlendirmesi yapmak isterim.

Çin Daralan Dünya Çorap Pastasında Payını Arttırmaya Devam Ediyor

Dünya çorap ihracatında 2001-2015 yılları arası pazar payları gelişimini görebileceğiniz Grafik 3’e göre Çin’in Pazar payı 2015 yılında %43.7’den %47.3’e %3.6 artmıştır. Bu rakam Çin’i neredeyse Dünya çorap ticaretinin yarısını tek başına yapar hale getirmektedir. Çin çorap satışlarını, dergimizin ilerleyen sayılarında detaylı olarak analiz edeceğim şekilde, %22 sini Amerika’ya, % 20 sini Avrupa’ya ve %13’ünü Japonya’ya yapmaktadır. Türkiye ise çorap satışlarının neredeyse %85’inden fazlasını Avrupa’ya yaparken, yalnızca %1.4 ünü Amerika’ya %0.16’sını Japonya’ya yapmaktadır. 2015 yılında, dergimizin bir sonraki sayısında yayınlayacağım yazımın ikinci bölümündeki, Grafik 6’da görebileceğiniz gibi, Dünya ithalatının % 22.4 ve %9.6’sını yapan Amerika ve Japonya pazarında neredeyse var olmayan Türkiye, şans eseri Dünya çorap ithalatının %45.9’unu yapan Avrupa pazarının yanıbaşında üretim yapmaktadır. Avrupa pazarına yakınlık stratejik olarak rakiplerimiz karşısında bize üztünlük sağlamaktadır. Türkiye, 2015 yılında Dünya çapında satışlarının %28’ini İngiltere, %20 sini Almanya, %10’unu Fransa ve %4.5’ini Hollanda ve İspanya’ya yapmaktadır.Her nekadar şimdiye dek ağırlık vermesek de Amerika ve Japonya ise Türkiye için, büyüme stratejileri anlamında, potansiyel ülkeler olarak görülmelidir.

Son dönemde bizim en büyük pazarımız olan İngiltere’ye olan satışlarını 2015 yılında %27.5 arttırması sonucu, Çin, maalesef, dünya çapında satışlarında İngiltere’nin pazar payını %6.1’e çıkarmıştır. İngiltere, Çin’in 3 numaralı çorap pazarıdır. Son günlerde yaşamaya başladığımız sorunların en önemli nedenlerinden birisi de Çin’in en büyük pazarımız olan İngiltere’ye 2015 yılında saldırmaya başlamasıdır. Sürekli izlemeye devam ettiğim EUROSTAT rakamlarına göre Çin’in ingiltere’deki atağı, 2016 yılında da devam etmektedir. Bu atak sonucu İngiltere pazarında, Ocak-Eylül İTKİB rakamlarına göre, her nekadar şimdiye dek satışlarında bir düşme görülmesede, Türkiye’nin çorap ihracat fiyatı, 0.66 dolardan 0.59 dolara, maalesef %11.7 düşmüştür. Son yıllarda %10 seviyelerine doğru inmeye başlayan kar marjlarımıza bu düşüşün yapabileceği etkinin büyüklüğü karşısında endişelenmemek mümkün değil.

Grafik 3’e göre, Türkiye 2015 yılında Dünya çorap pazarındaki payını 0.5 puanlık küçük bir düşüşle %8.2 ye düşürmüştür. Aynı yıl İtalya’nın pazar payı 1.3 puanlık ciddi bir düşüşle %6.4’e inmiştir. 2013 yılında pazar payında %8.4 ile başabaş seviyeye geldiğimiz, İtalya, yıllar boyunca sistematik olarak pazarın büyümesinin altında büyüme oranıyla devre dışı kalma yolunda ilerlemektedir. Türkiye ise pazarın ortalaması civarındaki büyüme performansıyla %8-9 civarındaki Pazar payını son yıllarda korumayı başarmaktadır. Çin ise, 2008 yılına kadar ortalamanın üzerindeki büyüme oranlarıyla hızlı bir şekilde Pazar payını arttırmış, 2008 sonrası ise artışında yavaşlama olsada Pazar payındaki artış trendi devam etmektedir. Pazarda dördüncü sırada yer alan Pakistan ise 2015 yılında 0.3 puanlık bir artış yaşamış ve Pazar payını 2.6’ya çıkarmıştır. Pakistan, hernekadar ilk üç sıradaki ülkelere göre düşük bir baza sahip olsada, ortalamanın üzerinde ancak yavaş bir hızla büyümesini sürdürmektedir.

İtalya Çorap Fiyatları Dünya Ortalamasını İkiye Katlıyor

2000 yılıyla başlayan süreçte ucuz çorap segmentini Türkiye’ye kaptırmaya başlayan İtalya, Grafik 4’de görüleceği gibi, 2000 yılındaki kilogramı 17 dolar olan ortalama fiyatını, Avrupa pazarında Çin’e kotaların kalkmaya başladığı 2003 yılından itibaren Çin’in de ilave etkisiyle, son dönemlere kadar stabil olarak kalan 28-32 dolar aralığına çıkarmıştır. İtalya bu fiyatlarıyla ortalama Dünya çorap ihracat fiyatlarına göre iki katı fiyattan çorap ihraç etmektedir. Türkiye ise, İtalya’dan devir aldığı, bir üst fiyat segmentindeki çorapların miktarının artmasıyla, ortalama fiyatlarını 2000 yılındaki kilogramı 10 dolardan, son dönemdeki 15-18 dolar aralığına yükseltmiştir. Bu fiyatıyla Türkiye, Dünya ortlama fiyatlarını takip etmektedir. Çin ise miktar olarak 2003 öncesi çok daha az ihracat yaptığı dönemlerde İtalya’ya benzer fiyatlarla 17-19 dolar kilogram fiyatla çorap ihraç ederken, 2003 sonrası devreye ucuz çorapların girmesiyle fiyatlarını, Dünya ortalama fiyatlarının 3-4 dolar altına indirmiştir. Grafik 4’de ortalama fiyatlara baktığımızda 2010-14 aralığında stabil bir ortam görürlürken, 2015 yılında İtalya ve Türkiye kaynaklı fiyat düşüşü, Dünya fiyat ortlamasında da bir miktar azalmaya yol açmıştır. Aynı dönemde Çin fiyatlarında kısmı de olsa yavaş bir artış söz konusudur diyebiliriz.

Dünya Çorap İhracatında Büyüme 2015 yılında Yerini Daralmaya Bırakmış

2000 yılı sonrasında, Grafik 5’de göreceğiniz gibi, özellikle 2003 yılı sonrasında, her yıl inanılmaz seviye olan %40’lar seviyesinde büyüme gösteren Çin çorap ihracatı nedeniyle Dünya çorap ticareti %10-20 aralığında büyümüştür. Bu büyüme, 2008 yılında yaşanan Amerikan kaynaklı krize kadar devam etmiş, 2008 sonrasında ise %0-10 aralığına yarı yarıya azalmıştır. 2008 öncesi Çin liderliğinde büyüyen Pazar, 2008 sonrasında genel trend tüm pazarda büyüme oranlarının düşmeye başladığı şeklindedir. İtalya Grafik 5’de göreceğiniz 2001 sonrası dönemde, 2007 yılı haricinde sürekli Dünya büyüme hızının gerisinde kalmış, 2015 yılında ise Amerikan doları bazında verilen rakamlara göre, Avro’nun dolar karşısında %16’lık ani değer kaybı nedeniyle, %26 gibi çok ciddi bir aranda daralmıştır. 2015 yılında Türkiye yine aynı nedenle %16 daralmış, küçülme oranı, çoraplarını Amerikan doları bazında satan Çin için daha ılımlı olan %4 oranında gerçekleşmiştir. Dünya çorap ticareti de 2015 yılında %12 oranında küçülmüştür.

Grafik 5 bize artık 2008 öncesi yaşanan, Çin’İn Dünya’ya sattığı ucuz çoraplar nedeniyle yaşanan Dünya çorap pazarı büyümesinin, önce 2008 yılı Amerika ve sonra 2011yılı Avrupa bazlı kriz ve daha sonra da Çin’de artan maliyetlerin yarattığı fiyat artışları nedeniyle, yerini önce daha düşük büyümeye bıraktığını göstermektedir. Ayrıca, Amerika’nın parasal büyümeyi durdurmasısonrasında, Avro’nun dolar bazında 2015 yılında %16 değer kaybı da Dünya çorap ihracat rakamlarının eksiye geçmesine neden olmuşlardır.

Önümüzdeki süreçte Dünya çorap ihracat rakamlarında hızlı bir toparlanma mümkün olabilirmi? Bu soruya yanıtım, umarım daha kısa sürer ancak, maalesef, en az 2-3 sene daha düşük büyüme ortamının hakim olabileceği şeklindedir. Herşeye rağmen, umudum, en büyük çorap ihracat pazarımız olan Avrupa’da yaşanabilecek hızlı bir ekonomik bir toparlanmanın hepimize daha olumlu ihracat rakamı olarak dönmesidir.

Ancak İngiltere’nin Avrupa birliğinden kopma (BREXIT) senaryosunun realize olmaya başladığı bu son dönemde, en büyük pazarımız olan İngiltere’nin para biriminin Türk lirası dahil neredeyse tüm dünya para birimlerine karşı değer kaybının, şimdilik İngiltere pazarında satış miktarlarımız üzerinde fazla etkisi görülmese de, 2016 yılında karlılığımız üzerindeki etkisi çok belirgin olarak görülmektedir. Beni İngiltere pazarında asıl endişelendiren konu, bir sonraki aşamada, 2016 yılı boyunca yapmak zorunda olduğumuz fiyat kırmanın sonuna gelmiş olabileceğimiz, önümüzdeki dönemde zor da olsa, daha fazla fiyat kırmak istesek bile, bu durumun satışlarımızı artırmaya yardım edemeyebileceği günlerin yakın olduğu olasılığıdır. Çünkü Çin daha önceki yazılarımda analiz ettiğim gibi, İngiltere pazarına, 2015 yılı son döneminden başlayarak, ortalama olarak bizim üçtebir fiyatımıza, önemli miktarda çorap sokmakta ve bu pazarda bir anlamda damping yapmaktadır. Sürekli izlediğim 2016 yılı EUROSTAT rakamlarına göre bu durum hala devam ediyor. Bu konuda önlem almamızı gerektiren, çok dikkatli olmamız gereken günlerden geçiyoruz.....